Lekooporność w gruźlicy - aspekty mikrobiologiczne i kliniczne.

Abstrakt

Gruźlica pozostaje nadal jednym z największych zagrożeń zdrowotnych dla populacji ludzkiej. Każdego roku notuje się około 9 mln nowych zachorowań na gruźlicę i blisko 2 mln zgonów z powodu tej choroby. Wśród najważniejszych czynników, które negatywnie wpływają na sytuację epidemiologiczną gruźlicy w świecie jest lekooporność wywołujących ją prątków Mycobacterium tuberculosis. Szczególne znaczenie ma oporność typu MDR (ang. multidrug resistance), definiowana jako oporność prątków na co najmniej izoniazyd (INH) irifampicynę (RMP), dwa kluczowe leki stosowane w terapii gruźlicy.
Główną rolę w kształtowaniu oporności na leki przeciwprątkowe odgrywają spontaniczne mutacje w genach kodujących białka lub RNA będące często, choć nie zawsze, celami molekularnymi tych leków. W szczepach M. tuberculosis mutacje występują z różną częstością i w różny sposób kształtują ich fenotyp lekooporności, co wyraża się odmiennym mianem oporności szczepu na dany lek przeciwprątkowy.
Niniejsza praca omawia najważniejsze zagadnienia związane z lekoopornością w gruźlicy, w tym epidemiologię, diagnostykę i leczenie gruźlicy lekoopornej. Najwięcej miejsca w pracy zajmuje charakterystyka leków stosowanych obecnie w leczeniu gruźlicy, ze szczególnym uwzględnieniem mechanizmów ich działania i oporności na nie prątków.