Tlenek azotu i tlenek węgla - dwa ważne gazotransmitery.

Abstrakt

Tlenek azotu (NO˙), tlenek węgla (CO) oraz siarkowodór (H2S), określane są mianem gazotransmiterów. Związki te odgrywają ważną rolę w regulacji procesów życiowych, gdyż uczestniczą w transdukcji sygnału w komórkach. W warunkach in vivo tlenek azotu wytwarzany jest przy udziale neuronalnej (nNOS), indukowalnej (iNOS) oraz śródbłonkowej (eNOS) syntazy NO˙. Tlenek azotu aktywuje rozpuszczalną cyklazę guanylową (sGC), która uznawana jest za receptor NO˙. Czynnik ten reguluje przeżycie i śmierć komórek poprzez wpływ na kinazę białkową G (PKG) i białka Ras. Czynniki pro-zapalne zwiększają stężenie NO˙, który z kolei jest regulatorem stanu zapalnego. Wpływa on, także na kinazy zależne od jonów wapnia i kalmoduliny, uczestnicząc w procesie neurotransmisji. W warunkach in vivo tlenek węgla wytwarzany jest przez oksygenazę hemową. CO podobnie jak tlenek azotu aktywuje sGC. Reguluje on ciśnienie krwi, stan zapalny, a także hamuje agregacje płytek krwi. Wpływa również na ścieżkę sygnałową kinazy p38-MAPK i hamuje aktywność ERK-1/2. CO reguluje więc ekspresję genów, przeżycie komórek i apoptozę.