Alkohol w świecie zwierząt

Abstrakt

W opracowaniu przedstawiono wiele dowodów na to, że upodobanie do alkoholu jest nie tylko przywarą ludzką, ale także i zwierząt wszystkich gatunków. Zwierzęta żyjące w środowisku naturalnym spożywają różnego rodzaju owoce, nektary, glony morskie i inne produkty roślinne, które ze względu na zawartość łatwo fermentujących cukrów w dojrzałym stadium zawierają także pewną ilość alkoholu. Zapach alkoholu wydobywającego się z dojrzałych owoców w gęstym lesie tropikalnym umożliwiał zwierzętom znalezienie pokarmu, zwiększając tym samym ich szansę na przeżycie. Dieta naczelnych przodków Homo sapiens w znacznej części składała się z owoców, często zbyt dojrzałych, w których cukier uległ przemianie na alkohol. W wyniku procesów ewolucyjnych skłonność ta mogła utrwalić się u naszych przodków i jest przekazywana na współczesne pokolenia. Eksperymentalnie wykazano, że spożywanie alkoholu i jego konsekwencje u zwierząt są podobne jak u ludzi. Szybkość metabolizowania alkoholu przez organizm jest związana z długością okresu jego spożywania. Wyniki badań naukowych wskazują, że ryzyko uzależnienia od alkoholu w 50-60% zależy od czynników genetycznych. Na chromosomach myszy i szczurów zidentyfikowano wiele genów związanych z zespołem abstynencyjnym. Wykazano ujemny wpływ alkoholu na rozwój mięśni, związany z obniżeniem poziomu hormonu anabolicznego (IGF1). Wbrew obiegowym opiniom alkohol nie wpływa na złagodzenie stresu lecz przeciwnie - wzmaga reakcję na stresory. U osób pijących alkohol w mózgu wzrasta zawartość białka, tzw. tkankowego aktywatora plazminogenu, które współpracuje z receptorami w mózgu (NMDA). U osób pijących alkohol liczba tych receptorów gwałtownie rośnie, lecz ich aktywność jest blokowana przez alkohol. Po zaprzestaniu spożywania alkoholu wspomniane receptory uaktywniają się, co prowadzi do wystąpienia stanu groźnego dla życia, określanego mianem "delirium tremens". Zdaniem naukowców alkohol jest jedyną substancją uzależniającą, po odstawieniu której można umrzeć.