Nasiona soi zwyczajnej - cenny surowiec dietetyczny i leczniczy

Abstrakt

Soja zwyczajna (Glycine max L. Merr.) jest cenną roślina uprawną juz od 5000 lat. Jej nasiona zawierają około 40% białka o najlepszym składzie aminokwasowym, około 20% tłuszczu o wysokiej zawartości niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, składniki mineralne oraz izoflawonoidy tj. genisteinę i daidzeinę. Genisteina i daidzeina występują w soi w postaci ?-D-glikozydów, tj. genistiny i daiziny, które są biologicznie nieaktywnie, dopiero w jelitach hydrolizują do aktywnych biologicznie aglikonów - genisteiny i daidzeiny. Izoflawonoidy są naturalnymi roślinnymi estrogenami o dużo mniejszej strukturze od estradiolu. Ich podobieństwo do estrogenów daje zdolność wiązania receptorów estrogenu w komórkach różnych organów w ludzkim ciele. Wykorzystywane są one w terapii okresu okołomenopauzalnego u kobiet, gdzie zmniejszają jego negatywne skutki, tj. uderzenia gorąca czy ubytek masy kości. Regularne spożywanie izoflawonoidów soi odgrywa również dużą rolę w chorobach serca, działając przeciwmiażdżycowo. Wpływają one na poziom lipoprotein krwi, redukując stężenie cholesterolu frakcji HDL i VLDL, jednocześnie podwyższając frakcję HDL. Fitoestrogeny wykazują działanie przeciwnowotworowe wpływając na wzrost, proliferację komórek, gdzie wykorzystywane są profilaktycznie w terapii raka piersi i prostaty. Ponadto nasiona soi są cennym produktem dietetycznym, które często uznawane jest za substytut biała zwierzęcego.