Właściwości biologiczne izoprostanów

Abstrakt

Peroksydacja nienasyconych kwasów tłuszczowych wchodzących w skład fosfolipidów zmienia ich aktywność biologiczną i wpływa na integralność błon komórkowych. Istnieją dwie drogi utleniania kwasów tłuszczowych - enzymatyczna i nieenzymatyczna. Wolne wielonienasycone kwasy tłuszczowe mogą być utleniane przy udziale licznych enzymów tworząc różne klasy mediatorów lipidowych: prostaglandyn, tromboksanów, prostacyklin, lipoksyn i hepoksylin. Nieenzymatyczna peroksydacja lipidów jest inicjowana przez wolne rodniki i prowadzi do powstania innych produktów peroksydacji, głównie izoprostanów, izotromboksanów, izolewuglandyn i izofuranów. Praca przedstawia obecny stan wiedzy dotyczący struktury i powstawania izoprostanów, końcowych produktów utleniania wielonienasyconego kwasu tłuszczowego - kwasu arachidonowego (kwas 5, 8, 11, 14-eikozatetraenowy; ?-6). Opisuje też możliwość wykorzystania tych mediatorów lipidowych jako ważnych biomarkerów stresu oksydacyjnego w organizmie człowieka. Ponadto, w pracy przedstawiono aktywność biologiczną i znaczenie fizjologiczne izoprostanów, głównie ich działanie na naczynia krwionośne. Scharakteryzowano również właściwości fitoprostanów pochodzących z roślin i opisano ilościowe metody wykorzystywane do oznaczania izoprostanów w materiale biologicznym.