Cyjanobakterie – organizmy, którym niestraszne jest promieniowanie UV

Abstrakt

Cyjanobakterie (sinice) to grupa organizmów prokariotycznych zdolnych do fotosyntezy tlenowej. Odporność cyjanobakterii na rozmaite czynniki stresowe sprawia, że są one ciekawym obiektem badawczym. Pojawienie się dziur ozonowych w ziemskiej stratosferze oraz planowana eksploracja kosmosu sprawiły, że zaczęto wnikliwiej badać wpływ promieniowania ultrafioletowego (UVR) na organizmy, w tym sinice. UVR może oddziaływać na układy żywe  zarówno bezpośrednio, uszkadzając głównie DNA i białka, jak i pośrednio poprzez syntezę reaktywnych form tlenu. Cyjanobakterie posiadają szereg mechanizmów obronnych, które pozwalają im adaptować się do niesprzyjających warunków otoczenia. Są to m.in.: unikanie UVR poprzez migrację lub tworzenie mat, naprawa DNA, aktywność enzymów antyoksydacyjnych, biosynteza związków absorbujących UVR czy określonych białek. Praca przedstawia podstawowe informacje, które dotyczą oddziaływania UVR na sinice oraz cyjanobakteryjnych mechanizmów obronnych przed UVR.