"Pies Baskervillów" - czyli o naturze zachowań agresywnych u psa domowego Canis lupus familiaris

Abstrakt

Pies towarzyszy człowiekowi od wielu tysięcy lat, ale dopiero od niedawna jego zachowanie znalazło się w kręgu badań naukowych. Ten silny związek pomiędzy człowiekiem i psem nie wyeliminował jednak problemowych zachowań u psów. Największym z nich są zachowania agresywne, które w niniejszym opracowaniu podzielono na 8 typów: agresja łowcza, macierzyńska, ze strachu, z bólu, przemieszczona, terytorialna, konkurencyjna i wyuczona.
Ważnym sposobem zapobiegania agresji jest poprawnie przeprowadzony proces socjalizacji, który należy zacząć już w okresie największej wrażliwości (3-12 tydzień życia). W jej trakcie szczenięta nabywają umiejętność samokontroli i prawidłowego funkcjonowania w interakcjach z psami i ludźmi. Psy uczą się stosowania sygnałów uspokajających (ang. calming signals), które umożliwiają uniknięcie sytuacji konfliktowych. Sygnały te ułatwiają poprawną komunikację między psami, ale także pomiędzy człowiekiem a psem. Socjalizacja to również oswajanie psa z różnymi bodźcami pochodzącymi ze środowiska zewnętrznego, co zmniejsza ryzyko wystąpienia problemów z zachowaniem.
W wychowaniu niekonfliktowego psa bardzo ważne jest także prawidłowe szkolenie. Dobrym sposobem wczesnego wykrywania skłonności do zachowania agresywnego jest wykonywanie testów psychicznych zarówno u szczeniąt jak i dojrzałych psów. W celu obniżenia częstości występowania zachowań agresywnych oraz zapobieganiu rozmnażania się psów szczególnie niebezpiecznych należy stosować zabieg kastracji. Innym sposobem, który stosuje się w sytuacji, kiedy szkolenie nie przynosi skutku w obniżaniu agresji, jest podawanie psu środków farmakologicznych.
Należy jednak pamiętać, że psy są przystosowane zarówno anatomicznie jak i biologicznie do zachowań agresywnych i dlatego te zachowania nie powinny być traktowane wyłącznie jako patologiczne, gdyż mają one charakter adaptacyjny, umożliwiający im przetrwanie.