Komórkowa odpowiedź na działanie trombiny

Abstrakt

Trombina jest osoczową proteazą serynową generowaną podczas kaskady krzepnięcia krwi. Aktywna ludzka a-trombina posiada masę 37 kDa i jest zbudowana z 2 polipeptydowych łańcuchów (A i B) połączonych są ze sobą kowalencyjnym wiązaniem disiarczkowym. Trombina jest głównie kojarzona z procesami krzepnięcia i fibrynolizy, jednak enzym ten jest również zdolny do wywoływania biologicznej odpowiedzi różnych komórek znajdujących się w pobliżu miejsca jej tworzenia. Odpowiedź ta następuje poprzez receptory aktywowane przez proteazy (PAR - ang. Protease-Activated Receptor), które należą do rodziny 7 transbłonowych receptorów związanych z białkami G (GPCR - ang. G Protein-Coupled Receptor). Dużą ekspresję receptorów PAR wykazują płytki krwi, komórki śródbłonka naczyń krwionośnych, monocyty, limfocyty T, neutrofile, fibroblasty, komórki mięśniowe, komórki układu nerwowego, a także komórki nowotworowe. Trombina wywołuje aktywację płytek krwi prowadząc do ich agregacji, zmiany kształtu i sekrecji zawartości znajdujących się w ziarnistościach płytkowych. Komórki śródbłonka aktywowane przez trombinę wykazują na swojej powierzchni ekspresję P-selektyny, E-selektyny i białek adhezyjnych (ICAM-1 i VCAM-1). Aktywacja receptora PAR-1 na monocytach skutkuje wzrostem wydzielania prozapalnych cytokin przez te komórki. Przekazywanie sygnału poprzez receptory PAR stymuluje wzrost, różnicowanie i proliferacje komórek, co ma duże znaczenie podczas regeneracji tkanek. Trombina również sprzyja procesowi angiogenezy podczas rozwoju nowotworu, co ułatwia przeżutowaniu. Ten szeroki aspekt działania trombiny wskazuje, że enzym ten jest wielofunkcyjną proteazą serynową.