Anatoksyna-a - chemizm, występowanie, efekty działania

Abstrakt

Sinicowe zakwity wód stanowią jeden z poważniejszych problemów dotykających zbiorniki wodne na całym świecie. Masowy rozwój sinic (cyjanobakterii) powoduje szereg niekorzystnych konsekwencji, do których należą zmiany warunków abiotycznych w zbiornikach, prowadzące z kolei do zaburzeń w strukturze lokalnych ekosystemów wodnych. Sinice mogą oddziaływać także bezpośrednio na inne organizmy, m.in. poprzez wytwarzanie i uwalnianie toksyn sinicowych (cyjanotoksyn). Szacuje się, że nawet do 75% sinicowych zakwitów wód związanych jest z produkcją toksyn. Substancje te są związkami o różnorodnej budowie chemicznej i wielokierunkowym sposobie działania. Dzieli się je, ze względu na budowę chemiczną, na cykliczne alkaloidy, peptydy i lipopolisacharydy (LPS). Do pierwszej grupy należy anatoksyna-a, wtórny metabolit o silnym działaniu neurotoksycznym. Celem niniejszej pracy było przedstawienie obecnego stanu wiedzy na temat tej cyjanotoksyny.