Mikrogrzyby z rodzaju Malassezia – twoi towarzysze od kołyski aż po grób

Abstrakt

Od roku 1846, kiedy Eichstedt jako pierwszy analizując materiał kliniczny pobrany od pacjenta z łupieżem pstrym odkrył grzybiczą naturę jednostki chorobowej powszechnie dziś znanej jako łupież pstry, zainteresowanie grzybami drożdżopodobnymi z rodzaju Malassezia nieustannie rośnie. Minęło sporo czasu zanim nauczyliśmy się je hodować in vitro w warunkach laboratoryjnych i zapewne nieprędko jeszcze w pełni zrozumiemy ich znaczenie w przyrodzie, a w szczególności w kontekście zdrowia ludzi i zwierząt. Te lipofilne i lipidozależne grzyby, chociaż do niedawna jeszcze kojarzone wyłącznie z bezpośrednimi czynnikami etiologicznymi łupieżu pstrego i zapalenia mieszków włosowych są najważniejszym grzybowym komponentem mikrobiomu skóry ludzi i zwierząt stałocieplnych. Za zasadnością tego stwierdzenia zdają się przemawiać jednostki chorobowe związane pośrednio ze stanami dysbiozy mikrobiomu skóry, takie jak łojotokowe lub atopowe zapalenie skóry. Nie ulega więc wątpliwości istnienie związku między grzybami z rodzaju Malassezia a kondycją naszej skóry. Koewolucja Malassezia spp. i zwierząt stałocieplnych trwa już około 230 milionów lat i była kamieniem milowym w ukształtowaniu się stanu normobiozy mikrobiomu skóry Homo sapiens. Wciąż jednak nie wiadomo czy w kontekście koewolucji momentem zwrotnym było samo wykształcenie się mechanizmów warunkujących utrzymanie stałej temperatury ciała, czy raczej wykształcenie się gruczołów łojowych z racji ścisłej zależności tych mikroorganizmów od obecności sebum. Dostosowanie się tych lipofilnych drożdży do wąskiej niszy ekologicznej jaką jest skóra skutkowało znaczną redukcją wielkości genomu, który u przedstawicieli rodzaju Malassezia jest najmniejszy wśród obecnie znanych eukariotycznych wolnożyjących mikroorganizmów. Redukcja wielkości genomu ma swe reperkusje we wtórnej utracie zdolności syntezy kwasów tłuszczowych i najprawdopodobniej możliwości rozmnażania płciowego. Niniejsza praca przeglądowa ma na celu wprowadzić czytelnika w świat tych słabo jeszcze poznanych grzybów, a zarazem ukazać ich kluczowe znaczenie dla utrzymania właściwej kondycji naszej skóry.