Mechanizmy homeostazy energetycznej organizmu. Część I: Regulacja na poziomie centralnego układu nerwowego

Abstrakt

Ilość dostarczanej z pokarmem energii musi być precyzyjnie dopasowana do jej wydatkowania. W dłuższej perspektywie nawet niewielkie zaburzenie tego bilansu prowadzi do zmiany masy ciała. Ośrodkami zbierającymi informacje na temat stanu odżywienia organizmu są wyspecjalizowane jądra podwzgórza. Na obszarze jądra łukowatego znajdują się grupy neuronów odbierające informacje o zapotrzebowaniu na pokarm (NPY/AgRP) oraz jego dostarczeniu lub braku zapotrzebowania (POMC/CART). Sygnały te są dalej przetwarzane przez neurony znajdujące się przede wszystkim na obszarze jądra bocznego, przykomorowego, brzuszno-przyśrodkowego i grzbietowo-przyśrodkowego oraz równolegle wysyłane do innych obszarów mózgu, w tym neuronów wchodzących w skład układu nagrody. W doświadczaniu przyjemności żywieniowej kluczową rolę odgrywa układ opioidowy i endokannabinoidowy. Oba systemy (homeostatyczny i hedonistyczny) są ze sobą połączone i stanowią funkcjonalną całość. Zaburzenia łaknienia mogą być spowodowane niewłaściwym funkcjonowaniem któregoś z tworzących je elementów lub komunikacji między samymi systemami.