Rola waspiny w regulacji fizjologii i patologii komórek jajnika

Abstrakt

Metabolizm energetyczny jest dostosowany do potrzeb reprodukcyjnych a otyłość i niedowaga prowadzą do problemów z płodnością, takich jak zahamowanie wzrostu pęcherzyka jajnikowego, zespół policystycznych jajników (PCOS), czy niedobór fazy lutealnej. Propozycję markerów łączących płodność samic z metabolizmem energetycznym stanowią adipokiny, hormony tkanki tłuszczowej, które regulują funkcję całego organizmu. Waspina jest nową adipokiną, która pełni plejotropową rolę w organizmie, stymuluje różnicowanie preadipocytów, działa przeciwzapalnie i zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę, a jej wyższy poziom zaobserwowano u osób otyłych. Artykuł prezentuje aktualną wiedze dotyczącą ekspresji waspiny w strukturach jajnika oraz mechanizm jej wpływu na fizjologię komórek pęcherzyka jajnikowego (steroidogeneza, dojrzewanie oocytów) jak i ciałka żółtego (endokrynologia, angiogeneza, proliferacja, apoptoza). Omówiony został też związek waspiny z patologiami jajnika: PCOS, nowotworzenie, niedobór fazy lutealnej. Dane na temat roli waspiny w procesach niezbędnych dla prawidłowej fizjologii jajnika w przyszłości mogą być wykorzystane do optymalizacji cyklu rujowego/menstruacyjnego, czy zastosowania jej poziomu we krwi jako prostego kryterium diagnostycznego funkcji jajnika.

Słowa kluczowe: waspina, jajnik, ciałko żółte, rozród, steroidogeneza, dojrzewanie oocytów, zespół policystycznych jajników