FITOGÓRNICTWO PIERWIASTKÓW ZIEM RZADKICH JAKO METODA ZRÓWNOWAŻONEGO GOSPODAROWANIA NIEODNAWIALNYMI ZASOBAMI ZIEMI

Abstrakt

Komercyjne wydobycie rud metali związane jest zwykle z surowcami mineralnymi zawierającymi znaczne ilości tych pierwiastków i wymaga dużych nakładów finansowych. Tak bogate rudy występują rzadko, a wzrastający popyt na surowce mineralne skutkuje potrzebą znalezienia alternatywnych metod pozyskiwania pierwiastków z rud mniej wzbogaconych. Naprzeciw temu wyzwaniu wychodzą dziś nowoczesne metody biotechnologiczne. Część z endemicznych gatunków roślin jest zdolna do gromadzenia w swoich tkankach bardzo wysokich stężeń pierwiastków śladowych i są one znane pod nazwą ,,hiperakumulatorów". Proces przyswajania pierwiastków z gleby przez hiperakumulatory nazywany jest ,,fitoekstrakcją" i może być stosowany w fitogórnictwie, polegającym na uprawie roślin na terenach wzbogaconych w pierwiastki oraz zebraniu i spalaniu biomasy w celu uzyskania cennej ekonomicznie ,,biorudy". Fitogórnictwo jest zgodne ze współczesnymi trendami ekologicznymi i zasadami zrównoważonego rozwoju. Metoda ta jest stosowana od lat 80-tych ubiegłego stulecia, początkowo jedynie w celu pozyskiwania niklu. Obecnie używana jest w szerszym zakresie pierwiastków (m.in. Tl, Co, Ag, Au), w tym pierwiastków ziem rzadkich (ang. rare earth elements ? REE). REE to grupa metali od La do Lu uznawana za kluczową dla rozwoju nowoczesnej gospodarki. W poniższym artykule zostaną zaprezentowane najważniejsze aspekty fitogórnictwa REE, jego opłacalność, wady i zalety oraz perspektywy rozwoju w niedalekiej przyszłości.