Czy dzięki metodom inżynierii genetycznej ksenotransplantacja stanie się faktem? Transgeniczne świnie jako potencjalni dawcy narządów dla człowieka.

Abstrakt

Ograniczona liczba dawców narządów i tkanek do przeszczepów stanowi obecnie poważny problem w transplantologii. Wielu pacjentów co roku umiera niedoczekawszy przeszczepu. Czy istnieje jakaś alternatywa dla ludzkich narządów? Wykorzystanie zwierząt jako dawców komórek, tkanek i narządów może stanowić odpowiedź na to pytanie. Jednakże wybór optymalnego gatunku jest trudny. Małpy człekokształtne, najbliższe człowiekowi, niestety nie spełniają wielu kryteriów. Ponadto budzą sporo zastrzeżeń etycznych. Świnia jako gatunek fizjologicznie i genetycznie podobny do człowieka wydaje się być dawcą optymalnym. Ograniczenie jednak stanowi bariera immunologiczna, wynikająca z większego dystansu filogenetycznego między świnią a człowiekiem. Współczesna inżynieria genetyczna stara się rozwiązać ten problem. Możliwe jest uzyskanie świń transgenicznych, które posiadają w swoim genomie ludzkie geny obniżające ryzyko niezgodności tkankowej i immunologicznej. Niniejszy artykuł stanowi przegląd dotychczasowych osiągnięć w inżynierii genetycznej świni domowej na potrzeby ksenotransplantacji. Omówiono kilka strategii rozwiązania problemu odrzucenia ksenoprzeszczepu oraz pokazano możliwe szanse i zagrożenia wynikające z zastosowania materiałów pochodzenia zwierzęcego.