Profesor Andrzej Grębecki (1934-2021) - badacz fizjologii ruchu komórek, nauczyciel, wychowawca

Abstrakt

 14 stycznia 2021 r. po długiej chorobie odszedł profesor Andrzej Grębecki wybitny biolog komórki, zasłużony dla nauki w Polsce i na świecie, nauczyciel i wychowawca. Profesor Andrzej Grębecki ukończył Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Uniwersytetu Łódzkiego w 1952 r., a w 1956 r. obronił pracę doktorską pod kierunkiem prof. Jana Dembowskiego. Profesor Grębecki przez wiele lat (1973-2002) kierował Pracownią Morfodynamiki Prostych Systemów Ruchowych w Zakładzie Biologii Komórki, Instytutu Nenckiego PAN. Ponadto aktywnie uczestniczył w życiu Instytutu, w którym m.in. pełnił funkcję zastępcy dyrektora d/s naukowych (1975-1981) oraz kierownika studium doktoranckiego (1975-1979). Przez dwie kadencje w latach 1984-1989 był przewodniczącym Rady Naukowej Instytutu Nenckiego. Profesor Grębecki w latach 1984-1989 był członkiem Rady Polskiej Sieci Biologii Komórkowej i Molekularnej UNESCO, a 1993-1997 członkiem International Commission of Protozoology.

Zainteresowania naukowe profesora Grębeckiego skupiały się na badaniu mechanizmów ruchu komórek. Był On autorem ponad 160 opublikowanych pozycji naukowych, obejmujących  pierwsze w literaturze prace o roli wapnia w regulacji ruchu rzęskowego. Następnie swoje zainteresowania naukowe profesor Grębecki skupił na badaniach fizjologii ruchu amebowego, których wyniki publikował w bardzo prestiżowych czasopismach międzynarodowych: m.in. Journal of Cell Science, European Journal of Cell Biology, Cell Biology International Reports. Główne założenia dotyczące teorii ogólnego skurczu kortykalnego zawarł w obszernej monografii ?Membrane and cytoskeleton flow in motile cells with emphasis on the contribution of free-living Amoebae?, opublikowanej w International Review of Cytology (1994). Dowodem międzynarodowego uznania dorobku profesora Grębeckiego było jego członkostwo w pracy komitetów redakcyjnych międzynarodowych czasopism naukowych: Acta Protozool. (Warszawa), Eur.J.Protistol. (Stuttgart) i Protistology (Omsk). Za swoje osiągnięcia naukowe i organizacyjne był wielokrotnie nagradzany wyróżnieniami i odznaczeniami państwowymi (m.in. Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski - 1998).