Proces wymiany zębów u wybranych grup ssaków w ujęciu ewolucyjnym

Abstrakt

Wymiana uzębienia u ssaków to jeden z najważniejszych procesów ewolucyjnych w tej grupie kręgowców. Pierwsze ssaki wykazywały dużo cech pierwotnych, odziedziczonych po gadzich przodkach. Już na bardzo wczesnym etapie zęby zróżnicowały się na siekacze, kły, przedtrzonowce i trzonowce, pojawiła się też tendencja do redukcji liczby zębów. Przełomowe znaczenie miało powstanie difiodoncji, czyli występowania dwóch pokoleń zębów, mlecznych i stałych, co jest charakterystyczną cechą ssaków, w odróżnieniu od polifiodontycznych gadów. Ewolucja wymiany uzębienia szła w kierunku coraz mniejszej liczby wymienianych zębów. Celem niniejszego artykułu jest przybliżenie Czytelnikom głównych etapów zapoczątkowanego przed ponad 200 mln lat procesu, który doprowadził do znacznego zróżnicowania zarówno wzorów uzębienia, jak i typów wymiany zębów, co obserwujemy u współczesnych ssaków.

Słowa kluczowe: difiodoncja, ewolucja ssaków, polifiodoncja, wymiana zębów