Wpływ preparatów probiotycznych na stan zdrowia i cechy hodowlane zwierząt

Abstrakt

Preparaty probiotyczne wykorzystywane w żywieniu zwierząt działają stymulująco na układ odpornościowy, z tego powodu są wykorzystywane w leczeniu oraz profilaktyce infekcji układu pokarmowego i moczowo-płciowego zwierząt. W skład szerokiej gamy preparatów probiotycznych zalicza się bakterie mlekowe sklasyfikowane do rzędu Lactobacillales, które są Gram dodatnimi pałeczkami, nie wytwarzającymi endospor, w większości niezdolnymi do poruszania się. Ich cechą charakterystyczną jest zdolność do produkcji kwasu mlekowego w wyniku przeprowadzania beztlenowej fermentacji węglowodanów. Do najpopularniejszych bakterii mlekowych należą Bifidobacterium sp. oraz Lactobacillus sp.. Wyżej wymienione mikroorganizmy oddziałują antagonistycznie na patogeny zwierzęce, a mechanizm ich działania jest zróżnicowany. Proporcje ilościowe między bakteriami mlekowymi, a drobnoustrojami patogennymi w organizmie zwierzęcym determinują konkurencję o pokarm oraz przestrzeń niezbędną do ich wzrostu i rozwoju. Antagonistyczne oddziaływanie pomiędzy wyżej wymienionymi drobnoustrojami jest możliwe poprzez syntezę bakteriocyn w rybosomach komórki bakteryjnej oraz powstawanie metabolitów wtórnych podczas fermentacji mlekowej. Niezwykle ważny jest rodzaj i szczep bakterii mlekowych, ponieważ warunkują one sposób oddziaływania z mikroorganizmami patogennymi. Z dostępnego piśmiennictwa wynika, że probiotyki przyczyniają się do hamowania wzrostu i rozwoju bakterii chorobotwórczych, takich jak: Salmonella sp., Shigella sp., Clostridium difficile oraz enteropatogennych szczepów E.coli. Obecnie w hodowli zwierząt obserwuje się nadmierne stosowanie antybiotykowych stymulatorów wzrostu, które oprócz zwalczania mikroorganizmów pełnią rolę promotorów wzrostu. Konsekwencją ich nadużywania jest nie tylko obniżenie odporności zwierząt, ale również ryzyko powstania w ich organizmie szczepów opornych na antybiotyki. W związku z tym probiotyki wydają się być odpowiednią alternatywą, mającą ogromne znaczenie w profilaktyce i wspomaganiu rekonwalescencji, a także korzystnie wpływającą na parametry wzrostu zwierząt. Wykazano, że stosowanie bakterii mlekowych w hodowli zwierząt zmniejsza prawdopodobieństwo zapadalności na choroby układu pokarmowego oraz zwiększa produktywność zwierząt.