Dwie twarze cholesterolu: znaczenie fizjologiczne i udział w patogenezie wybranych schorzeń

Abstrakt

Cholesterol to cząsteczka zbudowana z 17-węglowej struktury cyklopentanoperhydrofenantrenu i dołączonego do niej 6-węglowego łańcucha bocznego, klasyfikowana jako alkohol steroidowy ze względu na obecność pojedynczej grupy hydroksylowej. Główną funkcją cholesterolu jest zależna od temperatury modulacja płynności błon komórkowych. Duża ilość cholesterolu występuje w nanodomenach błonowych (tratwach lipidowych i kaweolach), które pełnią ważną rolę w procesie endocytozy i przekaźnictwie międzykomórkowym. Ponadto, jest on prekursorem hormonów steroidowych produkowanych przez gonady i korę nadnerczy oraz warunkuje właściwy przebieg rozwoju embrionalnego. Poza pełnieniem istotnej roli fizjologicznej, cholesterol może przyczyniać się do rozwoju wielu stanów patologicznych, wynikających zarówno z nagromadzenia jego cząsteczek w ustroju, jak i zaburzeń ich metabolizmu. Jego udział opisano m.in. w rozwoju schorzeń neurodegeneracyjnych, chorób układu krążenia, chorób nerek oraz chorób nowotworowych. Obecnie prowadzone badania zmierzają do opracowania nowych strategii terapeutycznych, pozwalających na skuteczniejszą i bezpieczniejszą kontrolę poziomu cholesterolu i regulację jego metabolizmu, oraz mających na celu wykorzystanie cholesterolu jako składnika nowych, skuteczniejszych leków.