Ewolucyjna utrata kończyn u jaszczurek

Abstrakt

Redukcja kończyn u łuskonośnych, zaszła w obrębie 52 linii ewolucyjnych przynajmniej 62 razy, z czego w przypadku jaszczurek, redukcje w obrębie obu kończyn jednocześnie zaszły 20 razy. Wśród jaszczurek o zredukowanej liczbie kończyn (lub też paliczków), występują dwa główne typy morfologiczno-ekologiczne, które można określić mianami "krótkoogonowych kopaczy" i "długoogonowych lądowców". Jedną z teorii tłumaczących zanikanie, lub też redukcje składowych części kończyny, jest usprawnienie metod ucieczki przed drapieżnikiem - teoria ta jest dobrze opisana na przykładzie scynków z rodzaju Chalcides. Alternatywna hipoteza wyjaśnia redukcje kończyn adaptacją do drapieżnictwa. Przykładami jaszczurek, które obrały tą strategię są australijskie Pygopodidae, których przedstawiciele spełniają ekologiczną funkcję węży.