Kisspeptyna - peptyd o wielu obliczach

Abstrakt

Jeszcze dekadę temu metastatyna, znana ze swojej roli w zapobieganiu powstawania przerzutów nowotworowych, dziś w swojej nowej odsłonie, jako kisspeptyna, rewolucjonizuje badania z zakresu biologii rozrodu. Kisspeptyna kryjąca pod swą nazwą grupę peptydów (o długości 10-54 aminokwasów), coraz silniej zaznacza swoją rolę w procesach dojrzewania płciowego i rozmnażania oraz stanów patologicznych, takich jak otyłość oraz cukrzyca, w których dochodzi do deregulacji osi podwzgórze-przysadka mózgowa-gonady (PPG). Obie jednostki chorobowe zostały uznane przez Światową Organizację Zdrowia za choroby cywilizacyjne i są jednym z poważniejszych wyzwań stojących przed współczesną medycyną. Z uwagi na epidemię otyłości (w Stanach Zjednoczonych jest to już problemem co trzeciego mieszkańca), coraz częściej zwraca się uwagę na korelację między podwyższoną masą ciała a zaburzeniami funkcji rozrodczych. Ponadto otyłość może w konsekwencji przyczynić się do rozwoju cukrzycy typu 2. W przypadkach obu tych schorzeń udowodniono terapeutyczny wpływ kisspeptyny. Z uwagi na to, że peptyd ten jest obecny nie tylko u ludzi, ale również u wielu innych gatunków (ryby, płazy, ptaki, ssaki) istnieje możliwość wykorzystywania licznych modeli zwierzęcych w badaniach nad kisspeptyną. Stąd też można się spodziewać dalszego poszerzania spektrum badań, zwłaszcza, iż najnowsze doniesienia pokazują, że kisspeptyna nie działa sama, ale "współpracuje" z neurokininą B (NKB) oraz dynorfiną (DYN). Niniejszy artykuł prezentuje dane wskazujące na to, że peptyd ten ma duże znaczenie w terapii zaburzeń funkcji rozrodczych u ludzi, w tym również u pacjentów z otyłością i cukrzycą.