Wprowadzenie do neuroekologii - czyli czy znajomość układu nerwowego zwierząt pozwala zrozumieć ich relacje ze środowiskiem?

Abstrakt

Neuroekologia jest nauką na pograniczu neurobiologii i ekologii. Według twórcy terminu "neuroekologia" - D.F. Sherrego, celem tej dziedziny nauki jest zrozumienie jak dobór naturalny wpływa na zdolności poznawcze i ich neurobiologiczne podstawy. Choć neuroekologia jest stosunkowo młodą dziedziną nauki, która zaczęła rozwijać się w latach 80-tych dwudziestego wieku, to jej korzenie tak naprawdę sięgają czasów Darwina. W niniejszej pracy przeglądowej autorzy prezentują przykłady badań z zakresu neuroekologii. W szczególności omówione zostały zagadnienia związane z niezwykle istotnym znaczeniem percepcji węchowej w świecie zwierząt, jak i rolą dwóch struktur mózgu - podwzgórza i hipokampa, odgrywających ważne funkcje w regulacji podstawowych procesów życiowych, reakcjach na bodźce środowiskowe i uczeniu się. Najpierw przedstawione zostały przykłady uczenia się z wykorzystaniem zmysłu węchu. Następnie omówiona została rola podwzgórza i hipokampa w odpowiedzi na stres u zwierząt. Zaprezentowane zostały również przykłady badań wskazujące na rolę hipokampa w powstawaniu pamięci epizodycznej i pamięci przestrzennej. Przedstawiono także przykłady badań wskazujące na niezwykle istotną rolę nowych komórek nerwowych (powstających w procesie zwanym neurogenezą) w hipokampie u dorosłych zwierząt. Ponadto zaprezentowano przykłady strategii rozrodczych, zachowań związanych z chowaniem pokarmu i uczeniem się śpiewu u ptaków, czy zjawisk fizjologicznych pojawiających się w cyklach sezonowych, związanych ze zmianami w anatomii i funkcji hipokampa. Pokazano również przykłady badań nad wpływem pasożytów na funkcjonowanie układu nerwowego i behwior gospodarza. Na zakończenie zaproponowano kilka kierunków rozwoju badań neuroekologicznych. Autorzy mają nadzieję, że lektura tej pracy przeglądowej pozwoli Czytelnikom docenić osiągniecięcia tej rozwijającej się dziedziny naukowej, próbującej zgłębić tajniki relacji pomiędzy neurobiologią i ekologią.