Jak trudne warunki dorastania wpływają na funkcjonowanie ośrodków mózgowia kontrolujących motywację

Abstrakt

Stres związany z traumatycznymi doświadczeniami oraz zaniedbaniem w okresie wczesnego dzieciństwa (ELS, ang. early life stress) zaburza rozwój i funkcjonowanie osi podwzgórze - przysadka - nadnercza, skutkując podwyższonym poziomem glukokortykoidów i zwiększoną wrażliwością na stres. Efektem ELS są zmiany strukturalne i funkcjonalne w wielu obszarach ośrodkowego układu nerwowego, przyczyniając się do rozwoju zaburzeń psychicznych, w tym depresji oraz zwiększenia podatności na uzależnienia. Podłoże wymienionych zaburzeń związane jest w dużej mierze z dopaminergicznym szlakiem mezokortykolimbicznym, mającym swój początek w brzusznym polu nakrywki i odgrywającym ważną rolę w kontroli procesów motywacyjnych. Niniejszy artykuł podsumowuje aktualną wiedzę na temat wpływu ELS na szlak mezokortykolimbiczny; przedstawia także metody i modele zwierzęce wykorzystywane w badaniu skutków ELS oraz zbiera podstawowe informacje dotyczące struktury i funkcjonowania szlaku mezokortykolimbicznego w kontekście procesów motywacyjnych.