Domeny błonowe komórek eukariotycznych i prokariotycznych i ich udział w przekazywaniu sygnału

Abstrakt

Błona komórkowa komórek eukariotycznych jest niejednorodna i charakteryzuje się obecnością domen nazywanych tratwami błonowymi. Są to liczące kilka nanometrów dynamiczne skupiska sfingolipidów, cholesterolu i wybranych białek, zwłaszcza palmitoilowanych, które wyodrębniają się z otaczającego je środowiska glicerofosfolipidów. Labilne nanodomeny zlewają się w większe struktury, platformy sygnałowe, stabilizowane przez interakcję z cytoszkieletem podbłonowym w czasie aktywacji szeregu receptorów zaangażowanych w reakcje wrodzonej i nabytej odporności. Paradoksalnie, niektóre wirusy i bakterie wykorzystują tratwy błonowe jako miejsca inwazji/opuszczania komórek gospodarza. Z drugiej strony, w błonie bakterii wykryto rejony, w których także skupiają się wybrane białka sensorowe i enzymy, co sugeruje udział domen błony bakteryjnej w procesach przekazywania sygnału. Skład lipidowy bakteryjnych domen błonowych jest słabo poznany, a rolę w ich formowaniu przypisuje się białku flotylinie. Heterogenna organizacja błony komórkowej jest zatem zachowanym ewolucyjnie sposobem zapewnienia właściwej przestrzennej organizacji receptorów oraz białek i lipidów biorących udział w ich kaskadach sygnałowych, która stała się szczególnie istotna dla funkcjonowania komórek układu odpornościowego człowieka i zwierząt.