Związek aktywności transpozonów line z wybranymi chorobami genetycznymi człowieka

Abstrakt

Sekwencje LINE należą do grupy ruchomych elementów genetycznych w genomach eukariotycznych. Rozprzestrzeniają się w nich według modelu "kopiuj i wklej" za pośrednictwem RNA i odwrotnej transkryptazy. W genomie ludzkim zlokalizowano ponad 500 tys. kopii tych elementów, niemniej nieliczne z nich zachowują swoją aktywność. Jej konsekwencją jest destabilizacja struktury genomu powodująca m.in. zaburzenia ekspresji genów, alternatywnego splicingu czy aktywację alternatywnych promotorów. Transpozycja LINE to proces aktywny głównie we wczesnych stadiach embriogenezy, natomiast w prawidłowych komórkach somatycznych tłumiona jest za pomocą mechanizmów epigenetycznych. Zmiany w poziomie metylacji DNA tych elementów są jednym z głównych wskaźników ich aktywności wiązanej z licznymi chorobami genetycznymi. Najpełniej opisane zostały zależności między aktywnością LINE a różnymi postaciami nowotworów.