Iluminacja obiektów architektonicznych a zanieczyszczenie środowiska światłem

Abstrakt

Pierwsze z elektrycznych źródeł światła zostało wynalezione ponad 150 lat temu. Dzięki możliwości rozjaśnienia nocy nastąpił ich zdecydowany rozwój. Spowodowało to rozszerzenie zakresu zastosowań aplikacji oświetleniowych od wnętrz obiektów aż do obszarów zewnętrznych: ulic, parków, stadionów i budynków (iluminacja obiektów). Ich nieodpowiednie wykorzystanie powoduje rozjaśnienie nocnego nieba, powiększając nowe zagrożenie biologiczne - zjawisko zanieczyszczenia światłem. Ostatnio zauważalny jest silny rozwój badań związanych z efektywnością energetyczną oświetlenia. Powstają dyrektywy, przeprowadzane są audyty, mające na celu określenie, czy dane instalacje oświetleniowe są czy też nie są energooszczędne. Początkowo dotyczyły one wnętrz, lecz ostatnie badania skierowane zostały w stronę oświetlenia terenów zewnętrznych. Iluminacja obiektów nie została do tej pory wzięta pod uwagę. Praktyka pokazuje, że w przypadku oświetlenia architektonicznego, większość strumienia świetlnego jest emitowana w górę lub też w przestrzeń wokół obiektu. Fakt ten jest niekorzystny. Uwidacznia się potrzeba iluminowania obiektów w sposób rozsądny i przemyślany. Projekty i instalacje oświetleniowe powinny być jak najbardziej zoptymalizowane nie tylko pod względem estetyki dekoracyjnej, lecz również w kwestii strat strumienia świetlnego (a w efekcie strat energetycznych i zanieczyszczenia światłem atmosfery). Celem niniejszej pracy jest zwrócenie uwagi na istotę odpowiedniego projektowania iluminacji obiektów w aspekcie ekologicznym. Przedstawiono eksperymentalny sposób oceny tego zagadnienia przez określenie nowego parametru, sprawności iluminacji, oraz badania dotyczące jego wartości, przy różnych sposobach oświetlania, z wykorzystaniem różnorodnego sprzętu oświetleniowego.