Zmiany środowiskowe i biotyczne na pograniczu paleozoiku i mezozoiku południowego Spitsbergenu.

Abstrakt

Obserwowany na pograniczu permu i triasu globalny kryzys ekologiczny doprowadził do całkowitej przebudowy biosfery, co znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisie kopalnym. Przeprowadzone badania pozwoliły lepiej zrozumieć warunki i przebieg sedymentacji w oparciu o analizę paleoekologiczną skamieniałości oraz analizę wybranych aspektów geochemii permo-triasowych utworów na południowym Spitsbergenie. Zespoły skamieniałości, a także porównanie zapisu izotopowego w zachowanych okazach kopalnej fauny pozwoliło stwierdzić, że w badanych odsłonięciach obserwujemy tendencję zmian od stosunkowo ciepłego, niezbyt głębokiego morza szelfowego, do wyraźnie chłodniejszego zbiornika o charakterze pełnomorskim, co było połączone ze zmianą pozycji paleogeograficznej badanego obszaru w kierunku coraz wyższych północnych paleoszerokości. Zbadanie zmian składu izotopowego tlenu i węgla wapiennych muszli ramienionogów z permu pozwoliło zaobserwować sezonowość zmian środowiskowych, potwierdzających położenie archipelagu Svalbard w strefie umiarkowanych paleoszerokości, a więc w obrębie platformy węglanowej u północnych wybrzeży superkontynentu Pangea. Warunki paleośrodowiskowe po wielkim wymieraniu, które odbyło się w późnym permie, zostały zinterpretowane dzięki analizie składu izotopowego fosforanowych zębów ryb z wczesnego triasu. Prowadzone na Spitsbergenie badania stanowią znaczący wkład w zrozumienie historii Ziemi w okresie największego kryzysu biotycznego na pograniczu er paleozoicznej i mezozoicznej.